Onderdeel van het Wijzigingsbesluit Financiële Markten 2021 is actieve provisietransparantie bij schadeverzekeringen. Deze wijziging bevat de verplichting voor bemiddelaars en adviseurs om bij schadeverzekeringen het concrete nominale provisiebedrag per product actief transparant te maken voor de consument. Het Wijzigingsbesluit is, op 1 april 2022, nog niet formeel gepubliceerd, zodat niet zeker is of en wanneer het in werking zal treden.
De minister van Financiën zegt:
“In het Wijzigingsbesluit is allereerst opgenomen dat bemiddelaars en adviseurs consumenten voorafgaande aan de totstandkoming van een overeenkomst dienen te informeren over het bedrag van de afsluitprovisie en doorlopende provisie die de bemiddelaar of adviseur ontvangt. Het is, vanuit het beoogde doel om het gesprek over dienstverlening te bevorderen, van belang dat
(1) consumenten begrijpen dat zij indirect de bemiddelaar of adviseur betalen voor de dienstverlening,
(2) zij daarom ook een beroep kunnen doen op de dienstverlening en
(3) dat beroep op de dienstverlening in verhouding gezien moet worden tot het betaalde bedrag aan provisie.
Het ontvangen van het bedrag per product kan dan behulpzaam zijn voor de consument; het geeft de consument een preciezer inzicht waardoor de dialoog over dienstverlening versus vergoeding meer gedetailleerd kan worden gevoerd. Door aan te sluiten bij een wijziging van de overeenkomst gaat het alleen om die wijzigingen waar ook een nieuwe overeenkomst voor nodig is.
Ik ben het met de AFM eens dat de bemiddelaars en adviseurs een redelijke termijn nodig hebben om zich voor te breiden op de daadwerkelijk invoering van actieve provisietransparantie. In het Wijzigingsbesluit is hiermee rekening gehouden doordat voor de verschillende artikelen of onderdelen een verschillende datum van inwerkingtreding kan worden vastgesteld (artikel XII). Daarbij vind ik een termijn van twee jaar nadat definitief bekend is hoe de wettelijke verplichting zal luiden redelijk, omdat bemiddelaars en adviseurs nu reeds in staat moeten zijn om een ieder die naar het provisiebedrag vraagt, ook de hoogte van het provisiebedrag mede te delen.
Tot slot doet de AFM de aanbeveling om expliciet te maken dat het bemiddelaars en adviseurs vrijstaat om – in aanvulling op het precontractueel verstrekken van het exacte provisiebedrag – in een eerder stadium een indicatie te geven van het te verwachten provisiebedrag. Dit is reeds in de nota van toelichting bij het Wijzigingsbesluit verwerkt. Daarin is opgenomen «Het is aan de bemiddelaar of adviseur op welke wijze hij het provisiebedrag per product overbrengt aan de consument en in welk stadium hij de consument reeds informeert over het algemene principe van provisie. Een mondelinge mededeling behoort hierbij tot de opties.»
Ik ben blij met de conclusie van de AFM dat de verplichting voor bemiddelaars en adviseurs uitvoerbaar is om bij schadeverzekeringen het concrete nominale provisiebedrag per product actief transparant te maken. Ik heb vandaag het Wijzigingsvoorstel, waarin ook recht wordt gedaan aan bovenstaande aanbevelingen van de AFM, voor voorhang naar beide Kamers gestuurd. Na afloop van de voorhangprocedure zal het voorstel ter advisering aan de Raad van State worden aangeboden.”
Consumenten hebben dan de mogelijkheid om distributiekanalen met elkaar te vergelijken. Als het bij directe aanbieders om een ‘selfservice model’ gaat waarbij er bijvoorbeeld geen extra ondersteuning van de kant van de verzekeraar is bij het afhandelen van een schadeclaim, dan moet dit ook voor de consument duidelijk zijn. Er wordt in die situatie geen provisie betaald, maar ook geen ‘extra’ dienstverlening gegeven.
Tevens moeten directe aanbieders kenbaar maken wat zij aan derden, anders dan bemiddelaars of adviseurs, betalen als aanbrengvergoeding. Derden zijn dan bijvoorbeeld prijsvergelijkingssites die niet tevens bemiddelaar of adviseur zijn.
De AFM heeft een aanbeveling gedaan om bemiddelaars en adviseurs de ruimte te geven om – in aanvulling op het precontractueel verstrekken van het exacte provisiebedrag – in een eerder stadium een indicatie te geven van het te verwachten provisiebedrag. Dit is reeds in de nota van toelichting bij het Wijzigingsbesluit verwerkt. Daarin is opgenomen:
“Het is aan de bemiddelaar of adviseur op welke wijze hij het provisiebedrag per product overbrengt aan de consument en in welk stadium hij de consument reeds informeert over het algemene principe van provisie. Een mondelinge mededeling behoort hierbij tot de opties.”
De hoogte van de beloning dient in nominale bedragen aan de consument te worden gecommuniceerd. Deze zijn voor consumenten makkelijker te begrijpen dan percentages.
Een adviseur of bemiddelaar die de schadeverzekering niet tevens aanbiedt, informeert de cliënt op welke wijze hij wordt beloond. Dat wil zeggen of hij werkt op basis van een rechtstreeks door de cliënt betaalde provisie, op basis van provisie betaald door de aanbieder of op basis van een andere soort vergoeding inclusief economische voordelen van welke aard dan ook. Indien een provisie rechtstreeks door de cliënt wordt betaald, informeert de adviseur of bemiddelaar de cliënt over de hoogte van het bedrag of, indien het bedrag op dat moment niet bekend is, de wijze van berekening van de provisie.
Een verzekeraar dient een cliënt voorafgaand aan het sluiten van een overeenkomst inzake een verzekering te informeren over de aard van de vergoeding die haar werknemers ontvangen voor het sluiten van de overeenkomst.
